 |
| Nên cho con bú ngay sau khi sinh. |
Sau đây là một số biểu hiện bất thường khác mà sản phụ có thể gặp sau khi sinh nở:
– Nước tiểu dầm dề: Có thể do thành trước âm đạo bị rách sau khi dùng foóc xép hay giác hút để kéo thai ra. Trong trường hợp này, phải mổ khâu lại lỗ dò. Một nguyên nhân khác là cổ bàng quang bị tổn thương, cơ thắt ở cổ bàng quang không hoạt động được tốt sau khi sinh. Tổn thương này thường không kéo dài, dễ điều trị.
– Căng sữa: Vài ngày sau khi sinh, vú cương to, nóng, nặng cứng vì đã tiết sữa đầy đủ. Đây là hiện tượng bình thường, sẽ hết nếu cho trẻ bú ngay. Nếu vì lý do gì đó mà trẻ không bú được, cần vắt sữa hoặc cho trẻ khác bú.
– Tắc sữa: Do tia sữa bị tắc nghẽn, do viêm đầu vú hoặc nứt kẽ đầu vú. Nếu không xử lý kịp thời, sản phụ dễ bị nhiễm khuẩn, dẫn đến viêm tuyến sữa, viêm ống dẫn sữa và cuối cùng là áp xe vú. Cách xử trí: Chườm nóng, xoa bóp, nhờ một đứa trẻ khỏe hơn, lớn hơn bú ngay từ lúc mới tắc. Nếu đã đỏ tấy một vùng trên vú thì chườm nóng và vắt sữa là biện pháp thích hợp nhất. Việc hút bằng máy ít có tác dụng vì dễ gây phù xung quanh các ống dẫn sữa ở đầu vú.
– Xước hoặc nứt đầu vú (thường do nấm): Bôi xước bằng glycerin, thuốc mỡ corticoid tổng hợp hoặc nystatin. Nên vắt sữa vì nếu để trẻ bú thì người mẹ sẽ rất đau. Không rửa bú bằng xà phòng và không bôi cồn.
– Đau vùng tầng sinh môn: Vùng này dễ bị chấn thương hoặc cắt nới khi đẻ nhưng lại dễ liền do được tưới máu dồi dào nên. Trong vài ngày đầu, sản phụ cảm thấy khó chịu và khó khăn khi di chuyển.
Tầng sinh môn rất dễ bị nhiễm khuẩn. Khi thấy đau tức, có cảm giác bị cắn rứt, phù nề hoặc có mủ, phải báo ngay cho bác sĩ để được cắt chỉ sớm, rửa bằng thuốc sát khuẩn (polividine) tại chỗ và băng sạch. Nếu viêm nhiễm rộng hoặc nặng thì nên đi bệnh viện ngay.
– Đau bụng dưới: Sau sinh, tử cung co lại chỉ còn như quả bưởi, sờ thấy đáy tử cung ở rốn. Chỉ một tuần sau, kích thước của nó chỉ còn một nửa, 2 tuần thì không còn sờ thấy tử cung ở trên bụng nữa. Sản phụ thường không cảm thấy đau. Nếu thấy đau thì phải khám xem có viêm nhiễm không. Các chứng nhiễm trùng ở tử cung, phần phụ, ruột thừa, đại tràng đều có thể gây đau bụng dưới.
Nếu tử cung co chậm, sản dịch hôi và sốt, phải nghĩ tới chứng viêm tử cung, thường do sót rau, cần đến bác sĩ ngay. Nếu không, bệnh sẽ rất nhanh chóng chuyển biến thành thể nặng.
– Chảy máu muộn (vào ngày thứ 2-3 sau sinh hoặc muộn hơn): Nguyên nhân chính là vùng cổ tử cung ở vùng rau bám co hồi kém, hoặc sót rau. Phải đến bác sĩ ngay để được dùng thuốc co tử cung mạnh, xoa bóp tử cung để cầm máu.
GS Đỗ Trọng Hiếu, Sức Khỏe & Đời Sống
