 |
| Chính trị gia Mahmoud Abbas. |
Mahmoud Abbas, tên thường gọi là Abu Mazen, là thủ tướng đầu tiên của chính quyền Palestine tháng 5/2003 nhưng đã từ chức chưa đầy 4 tháng sau do bất đồng trong việc kiểm soát các lực lượng an ninh Palestine. Ông lãnh chức thủ tướng nhằm giải toả bế tắc của bản lộ trình hoà bình Trung Đông, nhưng việc bị giới hạn quyền lực thực tế đã dẫn đến quyết định từ chức của ông.
Ông Abbas chào đời tại Safed, thuộc vùng đất Palestine đặt dưới sự uỷ trị của Anh ngày 26/3/1935. Ông là một trong số ít các sáng lập viên còn sống của phong trào Fatah, nhóm chính trị lớn nhất trong tổ chức PLO. Trong thời gian sống lưu vong ở Qatar cuối thập kỷ 50, ông đã tập hợp một nhóm người Palestine tranh đấu vì một nhà nước độc lập cho dân tộc. Về sau tất cả những người này đều trở thành các nhân vật quan trọng của PLO.
 |
| Ông Arafat và Abbas là hai bạn chiến đấu lâu năm. |
Mahmoud Abbas đã cùng Yasser Arafat lập ra Fatah và về sau hai người lại sát cánh bên nhau trong cuộc sống lưu vong tại Jordan, Libăng và Tunisia. Abbas được nhiều người tôn trọng vì lối sống giản dị và trong sạch.
So với các bạn chiến đấu khác, Mahmoud Abbas nổi lên như một nhà trí thức cao cấp. Ông từng học ngành luật tại Ai Cập trước khi bảo vệ thành công luận án tiến sĩ tại Matxcơva và là tác giả của một số cuốn sách nghiên cứu. Nhưng các nhóm Do Thái chỉ trích gay gắt học vị tiến sĩ lẫn cuốn sách nổi tiếng nhất của ông về “Mối quan hệ bí mật giữa chủ nghĩa phát xít Đức (Nazism) và chủ nghĩa phục quốc Do Thái (Zionism)”.
Mahmoud Abbas đã xây dựng được một mạng lưới các mối quan hệ đầy quyền lực với các nhà lãnh đạo Ảrập và giám đốc những cơ quan tình báo có nhiều ảnh hưởng. Điều này đã giúp ông trở thành người gây quỹ rất thành công cho PLO và nắm vai trò quan trọng về an ninh trong nội bộ tổ chức từ đầu thập kỷ 70. Sau đó, ông được bổ nhiệm làm người lãnh đạo cơ quan phụ trách quan hệ đối nội và đối ngoại của PLO vào năm 1980.
 |
| Ông Abbas (trái) bắt tay Thủ tướng Israel Sharon tại Jordan tháng 6/2003 với sự chứng kiến của Tổng thống Mỹ Bush. |
Có nhiều nguyên nhân khiến nhiều người đánh giá Mahmoud Abbas là mẫu nhà lãnh đạo thực dụng. Ông là trụ cột trong việc khởi xướng mối quan hệ đối thoại với các phong trào hoà bình và cánh tả Do Thái trong những năm 1970. Ngoài ra, ông cũng đóng vai trò trong việc duy trì mối quan hệ này trong những năm tháng khó khăn trước khi cuộc thương thuyết giữa Israel và Palestine được khởi động.
Hơn nữa, một trong những thành tựu lớn trong đời hoạt động chính trị của Mahmoud Abbas là việc được công nhận như kiến trúc sư của tiến trình hoà bình Oslo. Chính ông đã tháp tùng Chủ tịch Yasser Arafat tới Nhà Trắng năm 1993 để ký Hiệp ước Oslo.
Khi đề cập tới phong trào nổi dậy của người Palestine hiện nay (intifada), ông Abbas kêu gọi ngừng các cuộc tấn công vũ trang vào những mục tiêu Israel, nhằm tránh việc Tel Aviv lấy đây làm lý do để tước nốt những quyền tự trị ít ỏi của người Palestine. Ông có quan điểm rất kiên định về quyền của người tị nạn Palestine được phép trở về những vùng đất bị chiếm đóng. Bản thân nơi chôn nhau cắt rốn của ông là Safed hiện nằm trong vùng Galilee, lãnh thổ phía bắc Israel.
Đình Chính (theo AP, BBC)
